فهرست مطالب
نشریه مطالعات خاورمیانه
سال بیست و هفتم شماره 4 (پیاپی 102، زمستان 1399)
- تاریخ انتشار: 1399/12/01
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحه 7
ترکیه اقدامات بسیاری را برای اصلاح نظام اقتصادی و سیاسی خود در جهت دستیابی به معیارهای اتحادیه اروپا انجام داده است و از شروع دوره قدرت حزب عدالت و توسعه ،اقتصاد ترکیه یکی از سریع ترین رشدهای اقتصادی جهان را تجربه کرد. در طی این دوره تا سال 2014 اقتصاد ترکیه رشدی 4 درصدی را پشت سر گذاشت و بسیاری از مولفه های اقتصادی همچون درآمد سرانه و صادرات نیز رشد کردند. اما بااین حال از سال 2016 و پس از کودتای ناکام این سال، اقتصاد ترکیه وضعیت متفاوتی را تجربه کرد، به صورتی که تورم و ناپایداری اقتصادی در این کشور افزایش یافت و ارزش لیر ترکیه در برابر ارزهای خارجی سقوط کرد. باید گفت که در دوره اردوغان تنش ها بین اتحادیه اروپا و ترکیه در خصوص مسایلی همچون رویکرد ترکیه نسبت به کودتای 2016 و سیاست های ترکیه در سوریه، بحث تنش ترکیه با قبرس و اصول کپنهاگ موجب تنش بین طرفین شده است ولی باید گفت سیاست پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا موجب اصلاحاتی در ترکیه شد که در این پژوهش تلاش خواهد شد تا به روش تبیینی به این سوال پاسخ بدهیم که نقش اصلاحات اقتصادی دولت اردوغان درروند پیوستن به اتحادیه اروپایی چه بوده است؟ یافته ها نشان می دهد که روند اصلاحات اقتصادی در طول دوران حزب عدالت و توسعه روندی تکاملی و انباشتی داشته ولی نتوانسته است تا با معیارهای مدنظر اروپا به صورت کامل تحقق یابد و ازاین رو موجب پابرجا بودن اختلافات شده است.
کلیدواژگان: اسلامگرایی، ترکیه، اقتصاد، اصلاحات اقتصادی، سرمایه گذاری خارجی -
صفحه 35
خاورمیانه ای که در سال 1916 میلادی براساس معاهده «سایکس-پیکو» تشکیل شد، در شرایطی وارد هزاره سوم میلادی می شود که هنوز هم مانند جزیره ای توسعه نیافته و ناامن در جهان باقی مانده است. در این میان، اکراد به عنوان بزرگ ترین ملت بدون دولت جهان، همواره هم تاثیرگذار و هم تاثیرپذیر از این بحران ها بوده اند. وقوع بهار عربی باعث ایجاد شرایط جدیدی شده است که کردها را نیز وارد دوران جدیدی از زندگی سیاسی و اقتصادی کرده است. این شرایط جدید ضرورت انجام پژوهش هایی مستقل و علمی در باب جایگاه اکراد در ژیوپلیتیک جدید خاورمیانه را بیش از پیش پر اهمیت کرده است. در این پژوهش که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به رشته تحریر درآمده و روش گردآوری داده های آن بصورت کتابخانه ای است، با استفاده از رویکرد سازه انگاری، به دنبال اثبات این فرضیه هستیم که علیرغم تشکیل کانتون سه گانه (جزیره، عفرین وکوبانی) و باتوجه به موانع ساختاری داخلی و خارجی و نقش موثر بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای، تشکیل اقلیم کردی در سوریه در وضعیت کنونی مبهم است اما در عین حال بازگشت به وضعیت قبل از 2010م هم غیرممکن است.
کلیدواژگان: اقلیم کردی، سوریه، سازه انگاری، خاورمیانه، کردها -
صفحه 71
منطقه خاورمیانه در طول تاریخ همواره یکی از نقاط استراتژیک و مهم جهان بوده است. قدرت های بین المللی و منطقه ای همواره در پی تسلط بر این منطقه بوده اند و از راه جنگ و تسلط نظامی خواهان در اختیار گرفتن امور این منطقه بوده اند. اما جمهوری اسلامی ایران به دلیل حضور فرهنگی در طول تاریخ توانسته با استفاده از دیپلماسی فرهنگی ایران با کشورهای به همکاری های فراوانی برسد، اما در راستای بهبود این پیشرفت ها با مشکلات و چالش هایی روبه رو شده است. این پژوهش قصد دارد تا با رویکردی توصیفی تحلیلی به بررسی چالش های حوزه دیپلماسی فرهنگی ایران با کشورهای عربی منطقه خاورمیانه بپردازد و در این راستا این سوال را مطرح می کند که: «جمهوری اسلامی ایران در حوزه دیپلماسی فرهنگی با چالش های در کشورهای عربی منطقه خاورمیانه مواجه است؟» و در ادامه این فرضیه مطرح می شود که «جمهوری اسلامی ایران در حوزه دیپلماسی فرهنگی با دو چالش عمده، مشکلات تاریخی با برخی از کشورهای منطقه و دیپلماسی فرهنگی رقیب جمهوری اسلامی ایران در منطقه مواجه است.» در انتها پس از پردازش داده های موجود به نتیجه گیری و پیشنهاد در راستای بهبود شرایط ایران در منطقه پرداخته می شود.
کلیدواژگان: دیپلماسی، دیپلماسی فرهنگی، خاورمیانه، ایران هراسی -
صفحه 95
کشور عراق یکی از مهم ترین کشورهای غرب آسیا است. دولت این کشور، نزدیک به دو دهه است که در مسیر شکنندگی و ورشکستگی قرار دارد و این روند برای منطقه، چالش هایی را به وجود آورده است. از این رو، پژوهش حاضر درصدد برآمده است تا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، به این پرسش که «چه عواملی باعث شده است دولت عراق به دولتی ورشکسته تبدیل شده و پیامدهای آن برای امنیت منطقه غرب آسیا چیست؟» پاسخ دهد. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که عواملی چون 1- حمله ایالات متحده آمریکا به عراق در بیستم مارس سال 2003 میلادی، 2- بحران اصلاحات، 3- غارتگری و فساد، 4- شدت گرفتن نزاع های قومی-مذهبی و 5- تلاش برای براندازی، باعث شده است تا دولت عراق به دولتی ورشکسته تبدیل شود و این ورشکستگی پیامدهای گسترده ایی را برای منطقه غرب آسیا به دنبال داشته است که از آن جمله می توان به 1- دخالت قدرت های فرامنطقه ای، 2- گسترش گروه های تندرو (گروه های تروریستی) و 3- افزایش اختلافات قومی-مذهبی اشاره کرد که در مجموع، حاصل آن می تواند منجر به افزایش دولت های ورشکسته و چالش های جدید در منطقه غرب آسیا شود.
کلیدواژگان: غرب آسیا، عراق، دولت ورشکسته، امنیت، گروه های تندرو -
صفحه 119
منطقه خلیج فارس به علت جایگاه ژیوپولیتیک ژیواستراتژیک خود در سطوح امنیتی بین الملل، جایگاه ویژه ای دارد. با توجه به اهمیت یافتن مفهوم ژیوپولیتیک در فضای پس از 11 سپتامبر به مانند دوران جنگ سرد به نظر می رسد که بازیگران فرامنطقه ای نظیر ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و ناتو در مدیریت امنیتی منطقه ای خلیج فارس، نقش های جدیدی را بر عهده گرفته اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی «روابط ناتو با شورای همکاری خلیج فارس» و تاثیر آن بر امنیت منطقه به روش توصیفی انجام شده است. نتایج تحقیق چنین نشان می دهند که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باید در راستای تنش زدایی با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس باشد و از بکارگیری تهدیداتی مبتنی بر ایجاد اختلال در مسیر انرژی خلیج فارس که به عنوان حلقه ارتباطی و مسیر اصلی انرژی منطقه به خارج است، پرهیز شود و برساخت یک الگوی امنیتی مشارکتی در منطقه که از ثبات و کارایی برخوردار باشد و در ضمن همه کشورهای منطقه را دربرگیرد، تاکید شود و تلاش هایی را نیز در این زمینه آغاز کند. همچنین با حضور ایران در ترتیبات امنیتی موجود و ایفای نقش فعال تر تلاش دستگاه دیپلماسی و دیگر نهادهای موثر برای حضور در پیمان های امنیتی موجود مانند شورای همکاری خلیج فارس و نیروی نظامی منطقه ای می تواند مقدمه ای برای اعتمادسازی و پذیرش نقش پراهمیت ایران از سوی کشورهای منطقه باشد. برای این منظور پذیرفته شدن ایران به عنوان عضو ناظر در شورای همکاری خلیج فارس و تلاش برای ارتقای جایگاه ایران، گام مثبتی در همین راستا ارزیابی می شود.
کلیدواژگان: ناتو، شورای همکاری خلیج فارس، الگوی امنیت منطقه ای، جمهوری اسلامی ایران -
صفحه 161
مجموعه عواملی نظیر خلا قدرت، درماندگی دولت مرکزی و دکترین تخریب خلاق قدرت های ضد مقاومت، سبب شدند تا طیفی از گروه های سلفی-تکفیری، در مدت چهار سال منطقه شامات و بین النهرین را دگرگون کنند. اکنون و در انتهای سال 2020 (پاییز 1399)، دیگر نه از انقلاب یا بهار عربی در منطقه خبری هست و نه داعش بسان چهار سال قبل، شهرها را یکی پس از دیگری تصاحب می کند. افول تحرکات داعش و گروه های مشابه آن در سوریه و عراق، نباید مانع مطالعه و ساختار سازمانی آن گروه ها باشد. داعش به عنوان سازمانی چابک و جهان گرا، بهرحال توانست در مدتی اندک، ده ها هزار مجاهد را جذب و سازماندهی کرده، بر ده ها شهر و آبادی حکمرانی کند. شیوه تنظیمات سازمانی و تولید و تثبیت وفاداری پرسنل به اهداف این سازمان تروریستی، حاوی نکته ها و ظرافت هایی است که مقاله حاضر به عنوان متنی مستخرج از پژوهش و پروژه ای مفصل درصدد تشریح آنهاست. به طور مشخص، پرسش اساسی مقاله این است که از منظر رفتار، ساختار سازمانی، گروه داعش در چه مواردی پر قدرت و ثمربخش عمل کرده و در چه مواردی آسیب پذیری استراتژیک داشته است. گفتنی است این پژوهش، روی گروه داعش تمرکز نموده اما بسیاری از یافته های آن سایر گروه های مشابه را نیز در بر می گیرد کما اینکه خود سازمان داعش در بسیاری از افکار و افعال، اشتراکات استواری با گروه القاعده دارد. همان گونه که در پی می آید، گروه داعش در پنج زمینه دارای امتیاز و تعیین کنندگی استراتژیک بود و در 9 مورد عمیقا آسیب پذیر است. روش مورد استفاده این مقاله برای وارسی و اولویت بندی 14 مورد از آسیب پذیری ها و نقاط قوت، ترکیبی از سند پژوهشی، مشاهده میدانی و گفتگوی عمیق بوده است.
کلیدواژگان: زمان پریشی، تخریب خلاق، صنعت خشونت، تولید اضطراب، سایکس پیکو، دولت اسلامی
-
Page 7
Foran’s theory about origins of revolutions is a strong and famous theory for interpretation of political trends that has presented by John Foran for explanation of important developments in nonwestern regions. This paper tries to apply Foran’s theory for analysis of Egypt revolution. According to his hypothesis , this theory can explain that revolution because Foran’s emphasis on political suppression, religion of character policy, dependent economy and much strong role of foreign countries in Egypt policy making are points that we can see in Egypt easily. The author concludes that this theory is bright and explainer in the Middle East.
Keywords: social revolution, Dependent Development, Egypt, suppressor regime, Resistance -
Page 35
The Middle East region arranged after Sykes–Picot Agreement, is full of crisis and insecurity. In the meantime, the Kurds as the biggest minority that don’t have a state, are effective and impressive when a new order is starting or changing. It seems that the Kurds have start a new age after Arab spring. In this research, authors have studied Syria developments according to constructive paradigm for examine of feasibility of establishment a federal system in the north of Syria. They have conclude that return to the past in Syria is impossible, but establishment of a new political actor in north of Syria is much difficult. They have reviewed the civil war in Syria and its impacts on Kurdish movement in the Middle Eastern countries such as Turkey, Iran, Iraq and north of Syria.
Keywords: Kurdish region, Syrian Kurds, Middle East, constructivism, identity -
Page 71
The regulation of a just relations between state and ethnicities has been a critical challenge in history. So this is a main problem that how we can have an ethnic integration in form and within of Iranian nation? The hypothesis is that the historical coexistence among Iranian people is the richest source of integration and nation-building in contemporary Iran. According to researcher finding Iranian people can relaying on civil nationalism can make an integrative society by preserving diversity and different life style. So diversity in Iran is a challenge not a strong source of fragmentation that we can see in other countries of Middle East.
Keywords: nation, State, National Identity, ethnicity, sub-culture, nationalism -
Page 95
Long-standing anti-Americanism thinking which was first revealed In opposition to American culture and civilization; and later in opposition to the policies of this country It did not have a specific geographical area And it has intensified in many countries. But anti-Americanism in the Islamic Republic of Iran Had Global reflection More than any other country. After the overthrow of the Pahlavi monarchy and the victory of the Islamic Revolution in Iran, Foreign relations between Iran and the United States changed from interaction to confrontation. The main question of the article is "Why was anti-Americanism formed in the Islamic Republic and how does this opposition take place?" In response, the authors sought to provide a comprehensive and transparent answer to these two questions while defining and analyzing anti-American genealogy using descriptive and analytical methods. Findings show that on the one hand, the conflict between worldview and ideology has caused a negative attitude and motivation towards American culture and civilization. And On the other hand, the hostile actions of the United States have provoked a reaction from the Islamic Republic of Iran. But this anti-Americanism is nonviolent and rooted in the goals of the Islamic Revolution and means confronting oppression at the regional and global levels.
Keywords: anti-Americanism, Islamic Republic of Iran, Islamic Revolution, Ideology, Anti-oppression, Resistance -
Page 119
Due to its geo-strategic position in the Persian Gulf geopolitics of international security, has a special place. Given the importance of geopolitics in the aftermath of September 11 as well as during the Cold War, it seems that Trans-regional actors such as the United States of America, Europe and NATO in the security management of the Persian Gulf region, have taken on new roles. This study aims to examine "NATO relations with the Persian Gulf Cooperation Council and its impact on regional security descriptive been done. The results also show that: Iran's foreign policy should be in line with détente with the countries of Persian Gulf Cooperation Council and application-based threats to disrupt Persian Gulf in energy pathways that link the main route out of the area of energy is avoided and the construction of a model of cooperative security in the region that have the stability and performance and also to include all the countries of the region, stressed and efforts in this area began. The presence of the security arrangements and the role of diplomacy and other institutions active efforts to participate effectively in the existing security agreements Persian Gulf Cooperation Council and a regional military force Introduction and acceptance of this important for the confidence of the countries of the region. To this end, Iran's admission as an observer in the Persian Gulf Cooperation Council and Iran's efforts to improve the situation, a positive step in this direction is evaluated.
Keywords: NATO, the Persian Gulf Cooperation Council, a regional security model, The Islamic Republic of Iran -
Page 161
It seems that ISIS has not disappeared and its activities in Afghanistan shows that this terrorist group is dangerous yet. On the experience of Islamic State in Iraq and Syria we can ask an easy question: what is the ISIS structural weaknesses and strength? The researcher of this article has asked this question from military experts and some businessmen that have evaluative experience from ISIS territory. According to deep dialogue of writer with them the most weakness of that group is anachronism or its birth in a new time. But ISIS has a huge strength that the most important of them is its Ideology and violence industry. Author concludes that ISIS can revive in some regions, spatially I countries that have corrupted or failed state.
Keywords: Failed State, anachronism, Good Governance, Organizational Structure, violence industry
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.